Welke medicijnen kunnen tinnitus veroorzaken?

Sommige geneesmiddelen hebben een zogeheten ototoxische werking: ze kunnen het binnenoor of de gehoorzenuw beschadigen en leiden tot tinnitus. Hieronder volgt een overzicht van de belangrijkste medicijngroepen die mogelijk een ototoxische werking kunnen hebben.

Medicijngroep	Voorbeelden	Opmerkingen
Aminoglycoside-antibiotica	Gentamicine, Amikacine, Tobramycine, Streptomycine	IV-toediening brengt het hoogste risico; soms blijvende tinnitus[1][2].
Macrolide-antibiotica	Erythromycine, Claritromycine	Minder frequent, maar beschreven in bijsluiters en enquêtes[3][4].
Glycopeptide-antibiotica	Vancomycine	Zelden ototoxisch, maar rapporten bestaan[1][5].
Chemo-therapeutica (platinumverbindingen)	Cisplatin, Carboplatin	Eén van de meest ototoxische groepen; 20–39% rapporteert tinnitus tijdens of na behandeling[1].
Niet-steroïde ontstekingsremmers (NSAID’s)	Ibuprofen, Naproxen, Diclofenac	Hoge dosering of langdurig gebruik kan tijdelijk tinnitus geven; meestal reversibel bij stoppen[6][7].
Salicylaten	Acetylsalicylzuur (aspirine)	Bij hoge doses vaak tijdelijk; klachten verdwijnen meestal na staken[6][7][8].
Lisdiuretica	Furosemide, Bumetanide	Met name bij plotselinge toediening en hoge dosering; effect is deels reversibel[3][9][8].
Antimalariamiddelen	Kinine, Chloroquine, Hydroxychloroquine	Meldingen in bijsluiters; vaak dosisafhankelijk en reversibel[3][7].
Antidepressiva	Nortriptyline, Imipramine (TCA’s); Citalopram, Sertraline (SSRI’s)	Ongeveer 10% ontwikkelt tinnitus; relatie ligt complex bij serotonerge regulatie[10].
Anticonvulsiva	Carbamazepine, Valproïnezuur	Minder vaak gerapporteerd, maar in case-reports beschreven[3][8].
Cytostatica (anders dan platina)	Vincristine	Kunnen zowel cochleotoxisch als vestibulotoxisch zijn; tinnitus komt voor[8][5].

Belangrijkste risicofactoren

• Hogere dosis en langdurig gebruik verhogen het risico

• Gelijktijdig gebruik van meerdere ototoxische middelen

• Hoge leeftijd en pre-existente gehoorverlies

• Blootstelling aan lawaai tijdens behandeling.
  

Advies

Stop nooit abrupt met voorgeschreven medicatie zonder overleg met uw arts. Als u tijdens het gebruik van bovenstaande medicijnen oorsuizen ervaart, bespreek dit dan met uw arts en overweeg eventueel alternatieven of een dosisaanpassing. Vroegtijdig audiologisch onderzoek kan blijvende schade voorkomen.

In onze training ‘Trainen tegen tinnitus’ leer je meer over tinnitus en hoe je met de klachten kunt omgaan.

In het volgende artikel beantwoorden we de vraag: Hoe wordt tinnitus gediagnosticeerd?

Bronnen:

1. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC5590654/  

2. https://www.soundrelief.com/ototoxic-drugs-that-may-cause-tinnitus-or-hearing-loss/ 

3. https://www.hoorzaken.nl/tinnitus/medicijnen-met-bijwerking-tinnitus-geneesmiddelen-met-oorzaak-tinnitus/   

4. https://www.stichtinghoormij.nl/items/nl-nl/faq/voor-iedereen/welke-medicijnen-zijn-slecht-voor-tinnitus-bijwerkingen 

5. https://en.wikipedia.org/wiki/Ototoxic_medication 

6. https://www.healthline.com/health/medications-that-cause-tinnitus 

7. https://itis.nl/hse-solutions/wat-zijn-ototoxische-stoffen/  

8. https://nl.wikipedia.org/wiki/Ototoxiciteit   

9. https://www.beterhoren.nl/ooraandoeningen/ototoxiciteit 

10. https://www.psychosenet.nl/online-spreekuur/antidepressiva-tinnitus/